ცვლილება, რომელიც აუცილებელია | გიორგი ბუტიკაშვილი

საქართველო, რომელიც ევროპისა და აზიის გზაჯვარედინზე მდებარეობს, დიდი ხანია ისწრაფვის დასავლურ ინსტიტუტებში, ევროკავშირსა და ნატო-ში ინტეგრაციისთვის. თუმცა, მისი გზა ევროსტრუქტურებისკენ სირთულეებით არის სავსე, განსაკუთრებით „ქართული ოცნების“ მმართველობის პერიოდში. 2012 წელს ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, „ქართული ოცნება“ მნიშვნელოვანი კრიტიკის ქვეშ მოექცა დემოკრატიული რეფორმების შესუსტების, ევროკავშირის წევრობის ძირითადი მოთხოვნების განხორციელების შეჩერებისა და ქვეყნის შიგნით გაზრდილი პოლარიზაციის გამო.

დღევანდელი პოლიტიკური დისკუსიის ცენტრში დგას მკვეთრი არჩევანი: გაგრძელდეს არსებული მდგომარეობა ქართული ოცნების მმართველობის ქვეშ, თუ შეიცვალოს პრო-დასავლური კოალიციური მთავრობით, რომელიც პირობას დებს, რომ გააღრმავებს ევროპასთან ურთიერთობას, გააუმჯობესებს დემოკრატიულ მმართველობას და დასავლეთთან უფრო მჭიდრო ეკონომიკურ კავშირებს. ეს სტატია მიმოიხილავს, რას დაკარგავს საქართველო, თუ „ქართული ოცნება“ დარჩება ხელისუფლებაში და რას მიიღებს ის, თუ პრო-დასავლური ოპოზიციური კოალიცია მოვა ხელისუფლებაში.

რას დაკარგავს საქართველო, თუ ქართული ოცნება დარჩება ხელისუფლებაში?

1. ევროკავშირში ინტეგრაციის შეჩერება

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დანაკარგი საქართველოსთვის თუ „ქართული ოცნება“ დარჩება ხელისუფლებაში, არის ევროკავშირის „კანდიდატის სტატუსის“ გაუქმება. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველომ გარკვეულ პროგრესს მიაღწია ევროკავშირში ინტეგრაციის გზაზე, რაც მოიცავს ცხრა ძირითადი რეკომენდაციის შესრულებას, მაინც უნდა ითქვას, რომ გატარებული რეფორმები ძირითადად ფასადურია და არ ასახავს რეალურ ცვლილებას. ქართული ოცნების მმართველობა გააკრიტიკეს აღნიშნული რეფორმების სრულად განხორციელების უუნარობისთვის, რამაც ევროკავშირის ინსტიტუტებში სერიოზული სკეპტიციზმი გამოიწვია. გარდა ამისა, „რუსული კანონის“ მიღებით, „ქართულმა ოცნებამ“ ააშენა კედელი საქართველოსა და დასავლეთს შორის და მოაქცია ის სრულ იზოლაციაში.

ევროკომისიის მხრიდან საქართველოსთვის კანდიდატის სტატუსის მინიჭებაზე რეკომენდაციის მიუხედავად, ევროკავშირის გადაწყვეტილება მაინც დამოკიდებულია შემდგომ რეფორმებზე, განსაკუთრებით ისეთ სფეროებში, როგორიცაა სასამართლო დამოუკიდებლობა, ანტიკორუფციული მიმართულება და მედიის თავისუფლება. ამ რეფორმების შეჩერებით, ქართული ოცნება, ფაქტობრივად, აფერხებს საქართველოს ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესს, რაც გამოიწვევს ეკონომიკური შესაძლებლობების, უცხოური პირდაპირი ინვესტიციების (FDI) შემცირებასა და გლობალურ არენაზე საქართველოს იზოლაციას.

2. დემოკრატიული ინსტიტუტების შესუსტება

„ქართული ოცნების“ მმართველობის ქვეშ, საქართველოში მნიშვნელოვნად შესუსტდა დემოკრატიული ინსტიტუტები. საერთაშორისო ექსპერტებისა და ქართული არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ გამოვლინდა „ქართული ოცნების“ კორუფციული სქემები, სასამართლო ხელისუფლებაზე ზეწოლა და ძალაუფლების ერთი ოლიგარქის ხელში კონცენტრაცია.

გარდა ამისა, ქართული ოცნების მართვის პირობებში ოპოზიციურ პარტიებს დიდი სირთულეების გადალახვა მოუწიათ, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებმა კი ღიად ისაუბრეს მმართველი გუნდის მიერ განხორციელებულ ზეწოლაზე. აღნიშნული მოვლენები აჩერებს დებატებს და ზღუდავს რეალური დემოკრატიული დისკუსიის შესაძლებლობას.

3. ეკონომიკური სტაგნაცია და ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობები

ქართული ოცნების მიერ დასავლური სტილის ეკონომიკური რეფორმების სრულად იგნორირებამ შეაფერხა ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველომ გარკვეულ სფეროებში პროგრესი განიცადა, მაგალითად, ინფრასტრუქტურა გაუმჯობესდა და უცხოური ინვესტიციებიც ასე თუ ისე გვქონდა, მაგრამ ქვეყნის ზოგადი ეკონომიკური ზრდა შეფერხებულია კორუფციის, არაეფექტური მმართველობისა და ბიზნეს საქმიანობის გამჭვირვალობის ნაკლებობის გამო.

გარდა ამისა, საქართველოს ეკონომიკური კავშირები ევროკავშირთან ნაკლებად განვითარებულია, განსაკუთრებით სხვა აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებთან შედარებით, რომლებმაც ევროკავშირში ინტეგრაციით გაიუმჯობესეს ეკონომიკური მდგომარეობა. ევროკავშირის აღმოსავლეთ პარტნიორობის ეკონომიკური და საინვესტიციო პროგრამის (EIP) მსგავს შესაძლებლობებზე, რომელიც მილიარდობით ინვესტიციას ჰპირდება საქართველოს, „ქართული ოცნება“ ვერ და არ ახერხებს სრული პოტენციალის გამოყენებას.

4. რუსეთისადმი მზარდი დამოკიდებულება

ალბათ, ყველაზე შემაშფოთებელი შედეგი, რომელიც „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში დარჩენას მოჰყვება, არის რუსეთის მიმართ მზარდი დამოკიდებულება. მიუხედავად იმისა, რომ „ქართული ოცნება“ ოფიციალურად თითქოს ინარჩუნებს პრო-ევროპულ პოზიციას, მისი ქმედებები ხშირად საპირისპიროზე მეტყველებს. მაგალითად, მთავრობის ქმედებები რუსეთთან ურთიერთობებში ადასტურებს, რომ „ქართული ოცნების“ პოლიტიკური ელიტა მჭიდრო კავშირშია რუსულ სპეც-სამსახურებთან და პუტინის გარმოცვასთან. რაც ყველაზე ნიშანდლობლივია, საგამოძიებო ჟურნალისტებმა დაადგინეს, რომ ბიძინა ივანიშვილის ხელისუფლება ეხმარება რუსეთს, დასავლეთის მიერ დაწესებულ სანქციებს აარიდოს თავი.

აღნიშნული პროცესები აჩენს ლოგიკურ შიშს, რომ საქართველო „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში დარჩენის შემთხვევაში, უფრო იზოლირებული აღმოჩნდება და შეიძლება რუსული ეკონომიკის პრობლემები ჩვენზეც გადმოვიდეს. ასეთი ცვლილება სერიოზულად დაასუსტებს საქართველოს საერთაშორისო არენაზე და რუსეთისთვის გაამარტივებს საქართველოს სრულ დაბეჩავებას და დამონებას.

II ნაწილი:

რას მიიღებს საქართველო პრო-დასავლური კოალიციური მმართველობის შემთხვევაში?

1. ევროკავშირში და ნატო-ში ინტეგრაციის დაჩქარება

პრო-დასავლური კოალიციური მთავრობა პრიორიტეტს ანიჭებს საქართველოს ევროკავშირსა და ნატო-ში ინტეგრაციას, რაც ახალ სიცოცხლეს შესძენს ქვეყნის ძალისხმევას, დააკმაყოფილოს ამ ორგანიზაციებში გაწევრიანებისთვის საჭირო კრიტერიუმები. პრო-დასავლური მთავრობა, რომლის მიზნებიც გამყარებულია საქართველოს პრეზიდენტის, სალომე ზურაბიშვილის ქარტიით, სრულად განახორციელებს ევროკავშირის მოთხოვნილ რეფორმებს. მაგალითად, სასამართლო სისტემის კეთილსინდისიერების რეფორმა, დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერება, ანტიკორუფციული ზომების მიღება, დეზინფორმაციის შემცირება, პოლარიზაციის დასასრული და პოლიტიკური გავლენებისგან თავისუფალი საარჩევნო სისტემის შექმნა, პრო-დასავლური ოპოზიციის ძირითადი პროგრამული მიზნებია.

ევროკავშირში ინტეგრაციის სარგებელი მრავალმხრივია. ევროკავშირთან მოლაპარაკების გახსნით, საქართველო მიიღებს მნიშვნელოვან ფინანსურ დახმარებას ეკონომიკური განვითარების, უსაფრთხოებისა და სოციალური პროგრამებისთვის. ასევე, ევროკავშირში წევრობა ქართულ ბიზნესს ახალ ბაზრებს გაუხსნის, გაზრდის უცხოური პირდაპირი ინვესტიციების ნაკადს და გააუმჯობესებს ქვეყნის ეკონომიკურ პერსპექტივებს.

უსაფრთხოების თვალსაზრისით, ნატო-სთან უფრო ღრმა თანამშრომლობა უზრუნველყოფს საქართველოს დაცვას გარე საფრთხეებისგან, განსაკუთრებით, რა თქმა უნდა, რუსეთისგან. ნატო-ს მხარდაჭერა საქართველოს მიმართ, მათ შორის, ევროპის მშვიდობის ფონდის ინიციატივების მეშვეობით, უკვე დაეხმარა ქვეყნის თავდაცვითი შესაძლებლობების გაძლიერებას, რომელიც დღესდღეობით „ქართული ოცნების“ მმართველობის პირობებში, შეჩერებულია. პრო-დასავლური კოალიციური მთავრობა კიდევ უფრო გააძლიერებს ამ კავშირებს, რაც უზრუნველყოფს საქართველოს უსაფრთხოებას არასტაბილურ რეგიონში.

2. დემოკრატიული მმართველობის გაძლიერება

პრო-დასავლური პარტიების კოალიცია მიზნად ისახავს საქართველოს დემოკრატიული ინსტიტუტებისადმი ნდობის აღდგენას. ეს მოიცავს სასამართლო სისტემის დამოუკიდებელობას, თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების უზრუნველყოფას და მედიის თავისუფლების მხარდაჭერას. ახალი მთავრობა, რომელიც იმუშავებს პოლიტიკური პოლარიზაციის და კორუფციის ძირითადი მიზეზების აღმოფხვრაზე, ხელს შეუწყობს პოლიტიკური სისტემისადმი ნდობის აღდგენას და უფრო ინკლუზიური საზოგადოების შექმნას.

ასევე, მთავრობა, რომელიც ერთგულია დასავლური დემოკრატიული ღირებულებებისადმი, შეამცირებს ოლიგარქის გავლენას და უზრუნველყოფს, რომ ყველა პოლიტიკურ პარტიას და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციას ჰქონდეს თავისუფლად ფუნქციონირების საშუალება. აღნიშნული რეფორმები გააძლიერებს და გააჯანსაღებს პოლიტიკურ ლანდშაფტს და გახდის მეტად დინამიურსა და ხალხის მოთხოვნებზე ორიენტირებულს.

3. ეკონომიკური ზრდა და ინვესტიციები

პრო-დასავლური მთავრობის მმართველობის პირობებში, საქართველო უკეთ შეძლებს ევროკავშირის და ამერიკის დაპირებული პროგრამების სრულად გამოყენებას. ევროკავშირის ბაზრებთან წვდომა და ფინანსური მხარდაჭერა დაეხმარება ეკონომიკურ ზრდას ისეთ სექტორებში, როგორიცაა სოფლის მეურნეობა, ტურიზმი და ტექნოლოგიები. გარდა ამისა, ქვეყანა შეძლებს უფრო მეტი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას, რაც მნიშვნელოვნად გაზრდის საზოგადოებრივ კეთილდღეობას.

ევროკავშირის ქვეყნებიდან ინვესტიციების მოზიდვის გარდა, პრო-დასავლური მთავრობა გააუმჯობესებს საქართველოს ბიზნეს გარემოს კორუფციის შემცირებითა და გამჭვირვალობის გაზრდით. შესაბამისად, საქართველო უფრო მიმზიდველ სახელმწიფოდ გადაიქცება საერთაშორისო კომპანიებისთვის, რაც გამოიწვევს სამუშაო ადგილების შექმნას და მის მოქალაქეებში კეთილდღეობის ზრდას.

4. ურთიერთობების გაუმჯობესება დასავლეთთან

პრო-დასავლური კოალიციური მთავრობა ასევე გააუმჯობესებს საქართველოს პოზიციას დასავლელ მოკავშირეებთან. საქართველოს, შეერთებულ შტატებსა და ევროპის ქვეყნებს შორის ურთიერთობები გაუარესდა „ქართული ოცნების“ მმართველობის დროს, განსაკუთრებით „რუსული კანონის“ მიღების შემდეგ. სამაგიეროდ, კოალიციური მთავრობა, რომელიც ევროკავშირსა და ნატო-ს ინტეგრაციას პრიორიტეტად ასახელებს, გააძლიერებს ამ ურთიერთობებს, რაც უზრუნველყოფს დასავლეთის ქვეყნებიდან ეკონომიკურ დახმარებასა და უსაფრთხოების მხარდაჭერას.

დასკვნა: საქართველო გზაჯვარედინზე

დღეს საქართველო მნიშვნელოვანი პოლიტიკური არჩევანის წინაშე დგას. არჩევანი “ქართულ ოცნებასა” და პრო-დასავლურ კოალიციურ მთავრობას შორის ქვეყნის მომავალზე სერიოზულ გავლენას მოახდენს. თუ „ქართული ოცნება“ დარჩება ხელისუფლებაში, საქართველო ევროკავშირისგან სრულ იზოლაციაში აღმოჩნდება, რაც გამოიწვევს დემოკრატიული ინსტიტუტების შესუსტებასა და რუსეთის მიმართ მზარდ დამოკიდებულებას. თუმცა, თუკი პრო-დასავლური კოალიციური მთავრობა მოვა ხელისუფლებაში, საქართველო დააჩქარებს ევროკავშირში ინტეგრაციას, გააძლიერებს დემოკრატიას და ისარგებლებს ეკონომიკური კეთილდღეობის ზრდით.

საბოლოო გადაწყვეტილება საქართველოს ხალხზეა დამოკიდებული - მან უნდა შეაფასოს თითოეული გზის რისკები და შესაძლებლობები. არჩევანი მნიშვნელოვანია, თუმცა ნათელი მომავლის შესაძლებლობა უფრო ახლოს იქნება, თუ საქართველო დასავლური ინტეგრაციისა და დემოკრატიული განახლების გზას აირჩევს.